Zainteresowanie tą rośliną w głównej mierze wynika z jej egzotycznego pochodzenia. Co ciekawe babka jajowata swoim składem chemicznym przypomina rosnącą w Polsce babkę piaskową …
Babka jajowata, znana również jako blond plantain, desert Indianwheat, blond psyllium i ispaghol, to roślina pochodząca z regionu śródziemnomorskiego, która naturalizowała się w Azji Środkowej, Wschodniej, Południowej oraz w Ameryce Północnej. Jest powszechnie stosowana w medycynie naturalnej ze względu na swoje liczne właściwości zdrowotne.
Babka jajowata – właściwości zdrowotne
Babka jajowata jest bogatym źródłem błonnika pokarmowego, zwłaszcza psyllium. Łuski nasion psyllium są niewłaściwe do trawienia i stanowią źródło błonnika rozpuszczalnego, który może być fermentowany do kwasu masłowego – krótkołańcuchowego kwasu tłuszczowego – przez bakterie produkujące butyran. Kwas masłowy jest związkiem, który odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia jelit i poprawie trawienia.
Babka jajowata – zastosowanie
Babka jajowata jest najpopularniejszym źródłem dla produktów komercyjnych zawierających psyllium. Błonnik psyllium jest często stosowany jako suplement diety, który pomaga w utrzymaniu regularności jelit i może przyczynić się do utrzymania zdrowego poziomu cholesterolu. Jest również często stosowany w produktach bezglutenowych jako środek wiążący.
Stosowanie w zależności od choroby
- Zaparcia: Błonnik psyllium, który jest głównym składnikiem babki jajowatej, jest często stosowany jako środek przeczyszczający. Działa poprzez zwiększenie objętości stolca, co stymuluje ruchy jelit i ułatwia wypróżnianie. Dawkowanie może się różnić, ale zazwyczaj zaleca się rozpoczęcie od niskiej dawki i stopniowe zwiększanie, aż do osiągnięcia pożądanego efektu.
- Choroby serca: Badania sugerują, że błonnik psyllium może pomóc obniżyć poziom cholesterolu LDL („złego” cholesterolu), co może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka chorób serca. Zazwyczaj zaleca się spożywanie 5-10 gramów psyllium dziennie w celu obniżenia poziomu cholesterolu.Stwierdzenie, że błonnik psyllium może pomóc obniżyć poziom cholesterolu LDL („złego” cholesterolu), co może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka chorób serca, opiera się na wynikach badania zatytułowanego „Effect of psyllium (Plantago ovata) fiber on LDL cholesterol and alternative lipid targets, non-HDL cholesterol and apolipoprotein B: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials” (Efekt błonnika psyllium (Plantago ovata) na cholesterol LDL i alternatywne cele lipidowe, cholesterol non-HDL i apolipoproteinę B: systematyczny przegląd i metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych).Badanie to, opublikowane w „The American Journal of Clinical Nutrition”, przeprowadziło analizę 28 badań (n = 1924). Suplementacja medianą dawki około 10,2 g psyllium znacząco obniżyła cholesterol LDL (MD = -0,33 mmol/L; 95% CI: -0,38, -0,27 mmol/L; P < 0,00001), cholesterol non-HDL (MD = -0,39 mmol/L; 95% CI: -0,50, -0,27 mmol/L; P < 0,00001), i apoB (MD = -0,05 g/L; 95% CI: -0,08, -0,03 g/L; P < 0,0001).
Badanie to sugeruje, że błonnik psyllium skutecznie poprawia konwencjonalne i alternatywne markery lipidowe, potencjalnie opóźniając proces ryzyka chorób sercowo-naczyniowych związanych z miażdżycą u osób z hipercholesterolemią lub bez niej.
- Cukrzyca: Błonnik psyllium może pomóc w kontroli poziomu cukru we krwi u osób z cukrzycą, opóźniając wchłanianie cukru i poprawiając wrażliwość na insulinę. Zaleca się konsultację z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji psyllium u osób z cukrzycą.Stwierdzenie, że błonnik psyllium może pomóc w kontroli poziomu cukru we krwi u osób z cukrzycą, opóźniając wchłanianie cukru i poprawiając wrażliwość na insulinę, opiera się na wynikach badania zatytułowanego „Effects of psyllium on glucose and serum lipid responses in men with type 2 diabetes and hypercholesterolemia” (Efekty psyllium na odpowiedzi glukozy i lipidów surowicy u mężczyzn z cukrzycą typu 2 i hipercholesterolemią).Badanie to, opublikowane w „The American Journal of Clinical Nutrition”, przeprowadziło analizę 34 mężczyzn z cukrzycą typu 2 i hipercholesterolemią. Uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy, jedna grupa otrzymywała 5,1 g psyllium dwa razy dziennie, a druga grupa otrzymywała placebo. Po 8 tygodniach, grupa otrzymująca psyllium miała znacznie niższy poziom glukozy na czczo, niższy poziom glukozy po posiłku i niższy poziom insuliny na czczo w porównaniu z grupą placebo. Badanie to sugeruje, że psyllium może być skutecznym narzędziem w kontroli poziomu cukru we krwi u osób z cukrzycą typu 2.
Pamiętaj, że przed rozpoczęciem jakiejkolwiek suplementacji, zwłaszcza jeśli masz jakiekolwiek istniejące schorzenia lub przyjmujesz inne leki, zawsze powinieneś skonsultować się z lekarzem lub innym profesjonalnym pracownikiem służby zdrowia.
Babka jajowata dostępna jest w formie:
Babka jajowata jest dostępna w różnych formach do spożycia, w zależności od potrzeb i preferencji. Oto kilka z nich:
- Łuski psyllium: Najpopularniejsza forma babki jajowatej to łuski psyllium, które są dostępne w postaci proszku. Można je dodać do płatków śniadaniowych, jogurtu, smoothie lub innych potraw.
- Kapsułki psyllium: Dla osób, które wolą nie dodawać łusek psyllium do swojej diety, dostępne są również kapsułki psyllium. Są one łatwe do połknięcia i mogą być wygodną opcją dla osób w podróży.
- Chleb z psyllium: Niektóre piekarnie i sklepy ze zdrową żywnością oferują chleb z dodatkiem psyllium, który jest bogaty w błonnik i może pomóc w utrzymaniu zdrowia jelit.
- Płatki psyllium: Podobnie jak łuski, płatki psyllium mogą być dodawane do różnych potraw, takich jak płatki śniadaniowe, jogurty, sałatki, a nawet ciasta i chleby.
Zawsze pamiętaj, aby spożywać dużo wody podczas spożywania psyllium, ponieważ błonnik absorbuje wodę i może powodować zaparcia, jeśli nie jest spożywany z odpowiednią ilością płynów. Zawsze należy skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem przed rozpoczęciem suplementacji psyllium, zwłaszcza jeśli masz jakiekolwiek istniejące schorzenia lub przyjmujesz inne leki.
UWAGA!
Niewskazane jest zbyt długie zażywanie babki jajowatej (tak jak w przypadku każdego środka przeczyczającego). Należy unikać łączenia nasion babki jajowatej z innymi kontaktowymi środkami przeczyszczającymi jak np. liść senesu. Surowiec najlepiej stosować samodzielnie oraz jako środek pierwszego wyboru.
FAQ:
Czy babka jajowata pomaga w odchudzaniu?
Badania epidemiologiczne wykazały, że spożycie błonnika jest związane z niższą masą ciała. Możliwe wyjaśnienia tego efektu to nasycenie i spożycie energii. W przeglądzie systematycznym przeprowadzonym przez Michelle J. Clark i Joanne L. Slavin, zbadano różne rodzaje i dawki błonnika, które są skuteczne w redukcji apetytu i spożycia energii [1].
Z 107 analizowanych zabiegów, 39% znacząco zmniejszyło subiektywną ocenę apetytu w porównaniu z kontrolą, a 22% znacząco zmniejszyło spożycie jedzenia lub energii. W więcej niż jednej publikacji potwierdzono efekty nasycenia β-glukanu, błonnika z nasion łubinu, otrębów żytnich, całego ziarna żyta lub mieszanej diety wysokobłonnikowej.
Jednakże, większość badań nad błonnikiem (61%) nie wykazała zwiększenia uczucia sytości, a 78% badań nie wykazało zmniejszenia spożycia pokarmu. Nie stwierdzono związku między typem błonnika ani dawką błonnika a reakcją na sytość lub spożycie pokarmu.
Biorąc pod uwagę te wyniki, można stwierdzić, że niektóre rodzaje błonnika, takie jak te obecne w babce jajowatej, mogą przyczynić się do uczucia sytości i potencjalnie pomóc w zarządzaniu wagą ciała. Jednakże, efekty te mogą być różne w zależności od indywidualnych różnic, takich jak dieta i styl życia.
Czy babka jajowata to to samo co babka lancetowata?
Nie, babka jajowata (Plantago ovata) i babka lancetowata (Plantago lanceolata) to dwie różne rośliny z rodzaju babka (Plantago). Babka jajowata jest rośliną pochodzącą z regionu śródziemnomorskiego, która naturalizowała się w Azji Środkowej, Wschodniej, Południowej oraz w Ameryce Północnej. Jest powszechnie stosowana w medycynie naturalnej ze względu na swoje liczne właściwości zdrowotne, głównie związane z wysoką zawartością błonnika w łuskach jej nasion.
Z kolei babka lancetowata jest gatunkiem rośliny z rodziny babkowatych, pochodzącą z Europy, ale obecnie rozprzestrzenioną na całym świecie. Jest to roślina lecznicza, której liście są stosowane w medycynie ludowej na różne dolegliwości, takie jak kaszel, zapalenie błony śluzowej nosa, czy problemy z układem pokarmowym.
Obie rośliny mają różne właściwości i zastosowania, choć należą do tego samego rodzaju.
Bibliografia:
- BSBI List 2007 (xls). Botanical Society of Britain and Ireland. Archived from the original (xls) on 2015-06-26. Retrieved 2014-10-17.
- USDA PLANTS, retrieved 10 June 2016
- „Plantago ovata in Flora of China @ efloras.org”. www.efloras.org. Retrieved 2020-12-07.
- Medlineplus. Blond psyllium (Plantago ovata)
- Jovanovski, Elena; Yashpal, Shahen; Komishon, Allison; et al. (15 September 2018). „Effect of psyllium (Plantago ovata) fiber on LDL cholesterol and alternative lipid targets, non-HDL cholesterol and apolipoprotein B: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials”. The American Journal of Clinical Nutrition. 108 (5): 922–932. doi:10.1093/ajcn/nqy115. ISSN 0002-9165. PMID 30239559.
- Melton, Laurence, ed. (2019). Encyclopedia of Food Chemistry. Netherlands: Elsevier. p. 62. ISBN 978-0-12-814045-1.
- The effect of fiber on satiety and food intake: a systematic review – PubMed
Pamiętaj, że informacje zawarte w tym artykule są przeznaczone wyłącznie do celów informacyjnych i nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Zawsze należy skonsultować się z lekarzem lub innym wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia przed rozpoczęciem jakiejkolwiek nowej diety lub programu suplementacji.
Zapalony zielarz i miłośniki natury. Zainspirowany złożonością i bogactwem natury, poświęcił swoje życie odkrywaniu i naukowemu badaniu roślin leczniczych. Pasja do roślin i głębokie zrozumienie ich leczniczych właściwości przekłada się na unikalne, holistyczne podejście do zdrowia i wellness.