Któż jej nie zna? „Pospolita” w nazwie mówi jasno: wszędzie jej pełno. Charakterystyczna dla klimatu umiarkowanego, w którym czuje się najlepiej. Na naszej rodzimej ziemi spotkać możemy ją praktycznie wszędzie: przydroża, nieużytki, tereny nadrzeczne, wilgotne zarośla. Niegdyś przypisywano jej magiczną moc. W krajach słowiańskich pełniła nie tylko rolę leczniczą, ale i rytualną. Oplatano nią przydrożne krzyże i drzwi, co miało stanowić ochronę przed czarownicami. Natomiast zmarłemu, aby mógł spokojnie odejść do wieczności, a jego duch nie nękał ziemskich istot, kładziono w trumnie, nad głową święconą bylicę…
Kto miał ją w dłoni, ten na pewno wie, że roślina posiada bardzo charakterystyczny, silny zapach. Nie lubią go m.in. kleszcze czy różne inne owady, dlatego będąc na spacerze, w lesie, gdy nie mamy już niczego innego pod ręką można nacierać odkryte części ciała jej pogniecionymi, roztartymi liśćmi. W celach leczniczych pozyskuje się ją wyłącznie ze stanowisk naturalnych. Ziele bylicy obfituje w gorycze, flawonoidy, sole mineralne, organiczne kwasy, a także olejek eteryczny bogaty w cyneol i tujon. Korzeń z kolei, poza olejkiem, zawiera w swoim składzie inulinę – naturalny prebiotyk, żywice, garbniki i triterpeny. Choć w lecznictwie oficjalnym zdecydowanie bardziej doceniania jest i znana bylica piołun, to wykorzystanie „pospolitej”, mniej gorzkiej krewniaczki o nieco słabszym działaniu, jest równie szerokie i przez wielu praktykowane.
Bylica pospolita – działanie i zastosowanie
Z uwagi na fakt, że to roślina goryczowa znacząco pobudza wydzielanie soku żołądkowego oraz żółci. Cenną właściwością jest działanie rozkurczające na mięśnie gładkie zarówno przewodu pokarmowego, szczególnie dróg żółciowych jak i dróg moczowych. Będąc przy układzie pokarmowym nie sposób nie wspomnieć o jej właściwościach przeciwpasożytniczych, które śmiało można określić jako stosunkowo silne. W związku z powyższym przetwory z ziela bylicy będą pomocne wszystkim borykającym się z niestrawnościami, upośledzonym trawieniem, przy nieżytach żołądka i jelit, stanach zapalnych przewodu pokarmowego, dolegliwościach skurczowych, kolkach jelitowych, wzdęciach, pasożytach przewodu pokarmowego i nieprzyjemnym zapachu z ust. Stosować można ją również zewnętrznie, m.in. w formie odwaru, jako dodatek do kąpieli w dolegliwościach reumatycznych, nerwobólach, osłabieniu mięśni, przy ogólnym przemęczeniu.
Kiedy zbierać?
Bylicę pospolitą pozyskujemy jak już wspomniano wyżej wyłącznie ze stanu naturalnego. Zbiorów dokonujemy od lipca do końca września, a zbieramy szczyty młodych pędów. Ważne aby ich nie zgniatać, ponieważ szybko czernieją i tracą swoje właściwości lecznicze. Surowiec powinno suszyć się w temp. otoczenia lub suszarni w temp. do 35 stopni Celsjusza. Przechowujemy w szczelnych pojemniczkach.
Bylica pospolita jako przyprawa
Roślina choć rzadko stosowana w kulinariach doskonale nadaje się jako przyprawa do potraw, zwłaszcza tych ciężkostrawnych. Ma charakterystyczny nieco korzenny aromat i lekko goryczkowaty smak. Dobrze urozmaica smak tłustych mięs (kaczki, gęsi, dziczyzna, wołowina), dań z kapusty oraz roślin strączkowych, a przy okazji ułatwia ich trawienie.
Bylica pospolita – przepisy
- Napar z ziela bylicy pospolitej na trawienie
Łyżkę suszonego ziela bylicy zalewamy wrzątkiem i odstawiamy pod przykryciem na 15-20 min. Zażywamy 2-3 razy dziennie przy dolegliwościach żołądkowych, problemach z trawieniem, osłabionym apetycie.
- Odwar z ziela bylicy pospolitej na spuchnięte nogi
Pół szklanki ususzonego lub kilka garści świeżego ziela zalać 5 l zimnej wody i gotować na niewielkim ogniu pod przykryciem przez ok. 10-15 min. Następnie odcedzić, wlać do miski i moczyć spuchnięte, zmęczone stopy. Odwar można wykorzystać także do kąpieli przy bólach reumatycznych.
- Macerat olejowy z ziela bylicy
Równie korzystne działanie w dolegliwościach bólowych stawów, obrzękniętych nogach i stopach przynosi wsmarowywanie maceratu olejowego przyrządzonego ze świeżego ziela bylicy. Wykonać go można podobnie jak opisywany wcześniej macerat z koniczyny czerwonej.
- Na bylicy pospolitej na trawienielewka z ziela
Około pół szklanki świeżego ziela bylicy zalewamy 0,5 l wódki i odstawiamy w ciemne, ciepłe miejsce na 2-3 tygodnie. Następnie filtrujemy, przelewamy do ciemnych butelek. Zażywamy 2-3 łyżki nalewki dziennie po posiłkach jako środek wspomagających trawienie, działający bakteriobójczo i lekko moczopędnie.
Ciekawe zastosowania bylicy pospolitej
- Ziele bylicy pospolitej odstrasza komary, a włożone do psiej budy likwiduje problem pcheł
- Napar z bylicy dodany do wody bardzo skutecznie czyści szklane powierzchnie, lustra i okna, nadając im piękny połysk.
Środki ostrożności
Sięgając po bylicę pospolitą należy mieć na uwadze, że przyjmowanie jej w zbyt dużych ilościach może powodować zatrucia, dlatego należy trzymać się ściśle zalecanych dawek. Bezwzględnie powinny je unikać kobiety ciężarne i karmiące piersią!
Zapalony zielarz i miłośniki natury. Zainspirowany złożonością i bogactwem natury, poświęcił swoje życie odkrywaniu i naukowemu badaniu roślin leczniczych. Pasja do roślin i głębokie zrozumienie ich leczniczych właściwości przekłada się na unikalne, holistyczne podejście do zdrowia i wellness.