Rumianek pospolity to jedna z najbardziej znanych roślin leczniczych na świecie. Znał go nawet tytułowy Krecik z czeskiej bajki, którą pewnie jeszcze niektórzy z nas pamiętają. Gdy w jednym z odcinków jego przyjaciółka myszka ciężko zachorowała uleczyć mógł ją tylko napar z rumianku. Krecik długo szukał go po całym świecie aby w końcu zorientować się, że rumianek to ta „zwykła” roślina, która rośnie tuż przy jego kopczyku. Jak się jednak okazuje jest on niezwykle wyjątkowy.
Rumianek działa kojąco i uspokajająco. Szklanka naparu z rumianku jest doskonałym rozwiązaniem po ciężkim dniu w szkole czy pracy. Poza rozluźnieniem zapewni nam także działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Rumianek na tyle skutecznie zwalcza stany zapalne, że od wielu lat stanowi przedmiot licznych badań naukowych. Wpisując w bazie PubMed* jego łacińską nazwę (Matricaria chamomilla) możemy odnaleźć liczne publikacje dowodzące jego skuteczności np. w zapaleniu żył wywołanym chemioterapią czy typowych reakcjach alergicznych związanych z uwalnianiem histaminy. Od różnego rodzaju wyprysków, poprzez bóle miesiączkowe, zespół jelita drażliwego…rumianek łagodzi stany zapalne oraz bólowe i szybko może zapewnić znaczącą poprawę.
O składzie słów kilka…
Główny składnik aktywny rumianku stanowi olejek eteryczny charakteryzujący się niebieską barwą oraz gorzkim smakiem. Jego najbogatsze źródło stanowią koszyczki i to właśnie one wykorzystywane są jako surowiec leczniczy. Poza chamazulenem wykryto w nim m.in. α-bisabolol oraz jego tlenki: α-bisabololu A, α-bisabololu B i α-bisabololu C, a ponadto kumaryny, flawonoidy, śluzy, karotenoidy, witaminę C oraz składniki mineralne.
Rumianek – właściwości
Z zielarskiego punktu widzenia rumianek rozpatrywany jest jako roślina gorzka, lekko rozgrzewająca i relaksująca. Czy to w ogóle ważne? Niewątpliwie tak. Zielarze przepisujący zioła swoim podopiecznym biorą pod uwagę nie tylko dolegliwości, na które działa dana roślina. Przez wielu zioła rozpatrywane są na różnych poziomach terapeutycznych. Jednym z istotnych aspektów jest zdolność rośliny do rozgrzewania lub chłodzenia organizmu. Czy jedząc kiedykolwiek ostre papryczki chilli lub chrzan poczułeś jakby twój nos i zatoki uległy udrożnieniu, a zjadając arbuza w upalny dzień doznałeś ochłodzenia połączonego z miłym orzeźwieniem. Jeśli tak, to wiesz o czym mowa. Rumianek jest pod tym względem raczej neutralny, choć nieco rozgrzewa, stąd może być stosowany przez większość osób. Smak rumianku daje nam dalszy wgląd w jego działanie.
Rumianek na trawienie
Mocny napar z rumianku posiada zatem gorzki smak, a tym samym pobudza procesy trawienne w naszym organizmie. Działanie to w połączeniu z właściwościami kojąco-uspokajającymi sprawia, że jest on szczególnie polecany osobom z nerwicą żołądka, ale także cierpiącym na zgagę, zespół jelita drażliwego czy stany zapalne błony śluzowej żołądka i jelit. Działanie przeciwzapalne surowca uwarunkowane jest przede wszystkim obecnością α-bisabololu i spiroeteru.
Rumianek – działanie przeciwskurczowe
Rumianek uspokoi nie tylko nasz układ nerwowy, ale także „zrelaksuje” tkankę mięśniową. Panie cierpiące z powodu bolesnych miesiączek mogą odnaleźć ukojenie właśnie w mocnym naparze z rumianku. Działanie przeciwskurczowe zapewniają tu przede wszystkim flawonoidy i kumaryny, których działanie spazmolityczne szczególnie silnie zaznacza się w obrębie jelit.
Rumianek na skórę
Surowiec stosowany zewnętrznie również działa silnie przeciwzapalnie. Szczególnie kojące działanie wywiera α-bisabolol, który nie tylko łagodzi, ale także działa przeciwbakteryjnie. Bardzo często stanowi on składnik preparatów o działaniu ochronnym i pielęgnującym podrażnioną, np. na skutek promieniowania słonecznego, skórę – zarówno dla dorosłych jak i dla dzieci.
Rumianek nie straszny alergikom
Choć powszechnie rumianek uważany jest za roślinę o działaniu alergizującym, to w rzeczywistości bezpieczeństwo stosowania jest jego niewątpliwą zaletą. Rumianek stosować może właściwie każdy. Podaje się go nawet niemowlętom w przypadku trudności z trawieniem. Jedyny wyjątek stanowią osoby uczulone na rośliny z rodziny Astrowatych. Co ciekawe, surowiec sam w sobie działa przeciwalergicznie. Zawarty w nim chamazulen warunkuje nie tylko intensywną, niebieską barwę olejku otrzymanego z rumianku, ale także hamuje uwalnianie histaminy.
Rumianek – zastosowanie
Wewnętrznie napary z rumianku stosuje się przede wszystkim w niedomogach układu pokarmowego takich jak stany zapalne błony śluzowej żołądka i jelit, nieżyty, zaburzenia trawienne na tle nerwowym, nadkwaśność, wrzody itp.
Zewnętrznie z kolei wykorzystuje się rumianek w leczeniu wszelkiego rodzaju owrzodzeń, podrażnień, stanów zapalnych jamy ustnej, gardła, okolic intymnych, pokrzywce, świądzie, alergiach skórnych, oparzeniach słonecznych, żylakach odbytu, odleżynach itp.
Jak prawidłowo przyrządzić napar z rumianku?
Jeśli torebkę „herbaty rumiankowej” zalejesz na pięć minut wrzątkiem możesz liczyć na pyszny, delikatny napar o wątpliwym działaniu terapeutycznym. Aby uzyskać środek o silnych właściwościach leczniczych najlepiej przyrządzić go z zakupionego w aptece lub samodzielnie zebranego i ususzonego surowca. Około pół szklanku koszyczków rumianku zalać do pełna wrzątkiem i odstawić pod przykryciem na 20-30 min. Tak przygotowany napar będzie już zdecydowanie mniej smaczny, bo gorzki, ale zapewni skuteczność działania w opisanych powyżej dolegliwościach. Sporządzona w ten sposób infuzja może posłużyć zarówno do stosowania wewnętrznego jak i zewnętrznego do przemywań lub kąpieli leczniczych o działaniu łagodzącym.
* angielskojęzyczna wyszukiwarka w internetowych bazach danych obejmująca artykuły z dziedziny medycyny i nauk biologicznych
Zapalony zielarz i miłośniki natury. Zainspirowany złożonością i bogactwem natury, poświęcił swoje życie odkrywaniu i naukowemu badaniu roślin leczniczych. Pasja do roślin i głębokie zrozumienie ich leczniczych właściwości przekłada się na unikalne, holistyczne podejście do zdrowia i wellness.